Schouderinstabiliteit

Wat is een schouderinstabiliteit?
Als men spreekt over een instabiliteit van het schoudergewricht, dan bedoelt men een schouder waarbij de kop van de bovenarm tijdens het bewegen niet mooi in het midden van de kom blijft zitten. In sommige gevallen wordt die instabiliteit zo groot dat de kop van de bovenarm gedeeltelijk of helemaal uit de kom gaat, wanneer een bepaalde beweging wordt uitgevoerd. Wanneer dit vaker gebeurt is dit niet alleen vervelend, maar kan het ook schade toebrengen aan het schoudergewricht. Zo kan een instabiliteit zorgen voor irritatie rondom de schouder van alle weke delen (pezen, kapsel, banden, kraakbeen en slijmbeurzen) die door het niet goed op de plaats blijven van de kop, worden overbelast of ingeklemd.

Bij vrijwel alle “bovenhandse” sporten zoals: Honkbal, Tennis, Basketbal, Handbal, Volleybal, Waterpolo, is dit een regelmatig voorkomend probleem, maar er kunnen ook klachten optreden tijdens uw werk of in uw vrije tijd, bij bepaalde activiteiten. Handelingen als gooien, werpen, slaan, reiken en bovenhands werken kunnen beperkt zijn en zorgen voor pijn.

Hoe komt het?
Er is bij een schouderinstabiliteit een verstoorde coördinatie van de spieren rondom het schoudergewricht. Kapsel en banden zorgen onvoldoende voor stabiliteit van het schoudergewricht.
Een trauma of overbelasting (in het verleden) kan een oorzaak geweest zijn voor het ontstaan van een schouderinstabiliteit. Soms wordt de schouderinstabiliteit mede in stand gehouden door een verminderde beweeglijkheid van de bovenrug.

Hoe wordt het vastgesteld?
Een schouderinstabiliteit kan door verschillende testen worden vastgesteld. Het vraaggesprek en het beloop van het schouderprobleem geeft daarbij ook vaak veel duidelijkheid over de oorzaak van de klachten. Kenmerkend voor een schouderinstabiliteit zijn klachten bij bewegingen boven schouderhoogte en klachten bij plotselinge bewegingen. Tevens is het regelmatig terugkerend karakter van de klachten kenmerkend.

Behandeling!
Schouderinstabiliteit is een klacht die erg succesvol behandeld kan worden met een actief trainingsprogramma. Een trainingsperiode van drie maanden middels een specifiek trainingsprogramma is bij de meeste mensen die het programma afmaken voldoende voor een goed herstel. De twee belangrijkste elementen voor de stabiliteit zijn het gewrichtskapsel met de gewrichtsbanden enerzijds en de spieren rondom de schouder anderzijds. Bij een tekort aan stabiliteit van de banden (kapsel) zullen de spieren versterkt moeten worden om dit verlies op te heffen. De training moet specifiek gericht zijn op deze spieren. Behalve het trainen van de kracht van deze spieren zal ook de coördinatie specifiek worden getraind. Het gaat er dan om dat de schouderspieren op het juiste moment aanspannen, zodat schouder, schouderblad en bovenrug op de goede manier samenwerken.

Inhoud van het programma.
Indien de schouder nog zo pijnlijk is dat je niet direct aan de start van het programma kunt beginnen is eerst een actieve rustperiode noodzakelijk om de schouder trainbaar te maken. Je fysiotherapeut beoordeelt dit en neemt de oefeningen met je door die je in deze eerste periode mag doen.
In de tweede periode van de training dient de schouder op de juiste manier toenemend belast te gaan worden. De training bestaat in eerste instantie uit coordinatieoefeningen om schouder en schouderblad op een goede manier samen te laten werken en oefening die de kop van de schouder in de kom bewegen. Zowel de kleine als de grote spieren rondom de schouder worden getraind. In eerste instantie wordt er beneden schouderhoogte getraind. In de latere fase zal er bovenhands getraind worden. De laatste fase zal bestaan uit functionele oefeningen die terugkeer naar de sport en/of arbeid weer volledig mogelijk maken.

Om zo snel mogelijk een optimaal resultaat te bereiken is het uiteraard van groot belang om de schouder in de training voldoende te belasten. De schouder moet tijdens de training echter niet overbelast worden, waardoor de blessure terugkeert. Het is dus van belang om naast de training in het trainingscentrum ook thuis op een goede manier om te gaan met de mate van belasting van de schouder! Extreme pijnen dienen tijdens de revalidatieperiode vermeden te worden (b.v. voortijdig toch weer proberen te tennissen). Eventuele tijdelijke aanpassingen van je dagelijkse belasting (met name bovenhands en snelle schouderbewegingen) zullen samen met je fysiotherapeut worden doorgesproken.
De totale duur van het programma is gemiddeld 12 weken, o.a. afhankelijk van de ernst van de klachten.

Soms kan het nodig zijn om specifieke behandelingen te geven naast het bovengenoemde trainingsprogramma, bijvoorbeeld om de strekking van je bovenrug te bevorderen.

Uw eigen rol:

• Het thuistrainingsprogramma neemt een belangrijke plaats binnen het programma in. Om succes te behalen is een dagelijkse training van belang. Je fysiotherapeut zal met je doornemen welke oefeningen je in welke fase moet gaan doen om een optimaal resultaat te behalen.
• Van doorslaggevend belang is je inzet! De schouder mag tijdens privé en sportbelasting niet opnieuw geblesseerd raken. Een sportpauze is noodzakelijk. Ook als de klachten in het dagelijks leven verdwijnen betekent dit in geen geval dat weer tijdens het trainingsprogramma maximaal gesport kan worden. Dit lijdt bijna altijd tot een terugval naar het beginniveau!

Voorkomen van herhaling
Door goed te onderzoeken welke oorzaken hebben meegespeeld bij het ontstaan van de klachten kan herhaling van klachten voorkomen worden. Allereerst is het natuurlijk belangrijk dat je lichaam in z’n algemeenheid goed belastbaar is! Beweeg je genoeg en met voldoende afwisseling? Aan de andere kant kunnen bepaalde gewoonten in werk en/of sport ook leiden tot hernieuwde overbelasting. Indien nodig zal je fysiotherapeut je hierover adviseren.

Als het trainingsprogramma onvoldoende resultaat geeft
Bij schouderklachten op basis van instabiliteit is het altijd belangrijk om eerst via training de klachten onder controle te krijgen. Alleen als de instabiliteit te groot is of wanneer het trainingsprogramma toch geen afdoende resultaat geeft kan een operatie overwogen worden. Er zijn vele manieren om de schouder te opereren en de stabiliteit weer terug te krijgen. Bijna al deze operaties proberen het kapsel strakker te maken. Tegenwoordig wordt er ook regelmatig gebruik gemaakt van een laserapparaat om het kapsel te laten “verschrompelen”. Meestal geschiedt dit aan de voorzijde van het kapsel. Revalidatie na een operatie is een proces van vele maanden om te komen tot (vrijwel) volledig herstel. Uit onderzoek blijkt dat na operatie de stabiliteit goed hersteld wordt, echter de maximale bewegingen blijven soms beperkt. Dit kan bij verschillende sporten soms voor beperkingen zorgen (honkbal, tennis, volleybal etc.)